Η Ελλάδα και η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, δύο γειτονικές χώρες με πλούσιο παρελθόν, οι οποίες έχουν μπει σε μια εποχή στενότερης συνεργασίας, χάρη στο Διασυνοριακό Πρόγραμμα INTERREG-IPA CBC “Ελλάδα- Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας”. Η βασική ιδέα πίσω από το “INTERREG” είναι ότι οι χώρες αντιμετωπίζουν διάφορα θέματα τα οποία μπορούν να επιλυθούν καλύτερα αν εργαστούν μαζί με τους γείτονές τους παρά αν παραμείνει ο καθένας περιορισμένος στα σύνορα του. Γι’ αυτόν τον λόγο, το Πρόγραμμα προωθεί δραστηριότητες που φέρνουν τους λαούς μας πιο κοντά. Η επιλέξιμη περιοχή διασυνοριακής συνεργασίας Ελλάδας – Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 είναι πανομοιότυπη με το ισχύον πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας.
Ο συνολικός πληθυσμός της περιοχής του προγράμματος είναι 2.362.158. (1.597.919 άτομα (68%) ζουν στην Ελλάδα και 764.239 (32%) ζουν στην Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας). Η συνολική έκταση καλύπτει 29.259 km2 (14.422 km2 στην Ελλάδα και 14.837 km2 στην Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. Το 46,7% του συνολικού πληθυσμού (1.033.145 άτομα) ζει στις περιφέρειες NUTS III Φλώρινα, Πέλλα, Κιλκίς, Σέρρες, Πελαγονία, Βαρδάρη και Νοτιοανατολικά και το υπόλοιπο του πληθυσμού στις δύο παρακείμενες περιοχές Θεσσαλονίκης και Νοτιοδυτικά. Η μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης συγκεντρώνει το 46% του συνολικού πληθυσμού σε μια μόνο περιοχή NUTS III, ενώ η περιοχή της νοτιοδυτικής περιοχής συγκεντρώνει λίγο περισσότερο από 9% του συνολικού πληθυσμού των επιλέξιμων περιοχών. Εκτός από τη μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης, άλλα μεγάλα αστικά κέντρα είναι η Bitola (95.000), η Prilep (76.000), η Σέρρες (56.000), η Veles (55.000), Οχρίδα (55.700) Στρούμιτσα (54.000), Καβάδαρτσι (38.000), Κιλκίς, Έδεσσα, Γιαννιτσά και Γκεβγέλια με περίπου 25.000 κατοίκους το καθένα.
Η επιλέξιμη περιοχή του Διασυνοριακού Προγράμματος INTERREG “Ελλάδα- Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας 2014 – 2020” καλύπτει τις ακόλουθες περιοχές:
- EL122 – Θεσσαλονίκη (Thessaloniki)
- EL123 – Κιλκίς (Kilkis)
- EL124 – Πέλλα (Pella)
- EL126 – Σέρρες (Serres)
- EL134 – Φλώρινα (Florina)
- MK001 – Vardarski
- MK003 – Jugozapaden
- MK004 – Jugoistočen
- MK005 – Pelagoniski
Διαγνωστική Ανάλυση της περιοχής του Προγράμματος
Η περιοχή του προγράμματος παραμελήθηκε για πολλά χρόνια, γεγονός που καθυστέρησε τη δημιουργία ενός σταθερού περιβάλλοντος για την οικονομική ανάπτυξη. Ωστόσο, οι μεταρρυθμίσεις τα τελευταία 6 χρόνια, η μεταρρύθμιση με προοπτική ένταξης στην ΕΕ της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και μια εντατικότερη οικονομική παρουσία ελληνικών επιχειρήσεων με σημαντικό αριθμό διασυνοριακών επενδύσεων εντός των επιλέξιμων περιοχών, είναι μερικοί από τους λόγους για τη σημαντική βελτίωση της κατάστασης. Ωστόσο, οι περισσότερες από τις επενδύσεις που έγιναν στη διασυνοριακή περιοχή οφείλονται στην έλξη τους από φθηνό εργατικό δυναμικό και δεν έχουν αναγκαστικά μακροπρόθεσμο χαρακτήρα ή την πρόθεση να δημιουργήσουν οι ίδιοι στις τοπικές αγορές. Η οικονομική κατάσταση της διασυνοριακής επιλέξιμης περιοχής μπορεί να χαρακτηριστεί ως πολύ ασθενής.
Υγεία και κοινωνική προστασία
Τα κύρια αστικά κέντρα είναι εξοπλισμένα με επαρκή υποδομή υγείας, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων νοσοκομείων, των κέντρων υγείας και των σανατόριων. Ειδικά η περιοχή της Θεσσαλονίκης εμφανίστηκε ως κέντρο ιατρικών υπηρεσιών εξαιρετικής περιφερειακής σημασίας που συγκεντρώνει μεγάλα νοσοκομειακά κέντρα όπως το νοσοκομείο Παπαγεωργίου, το νοσοκομείο Παπανικολάου, το 424 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο, το ΑΧΕΠΑ, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο και το Διαβαλκανικό Ιατρικό Κέντρο. Αυτά τα ιατρικά κέντρα διαθέτουν σύγχρονες εγκαταστάσεις και μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διασυνοριακή περιοχή, καθώς είναι διεθνώς αναγνωρισμένα ως μεγάλα κεντρικά νοσοκομεία με αποτελεσματικά ιατρικά συστήματα μεταφοράς. Η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στις αγροτικές περιοχές είναι βασική αλλά επαρκής. Μηχανισμοί έκτακτης ανάγκης, αναζήτησης και διάσωσης υπάρχουν, αλλά έχουν ελλείμματα στον εξοπλισμό και την οργάνωση. Λαμβάνοντας υπόψιν το υψηλό επίπεδο προσβασιμότητας στην περιοχή, την ανάπτυξη κινητών μονάδων επεξεργασίας και κινητικότητας, οι ιατρικές υπηρεσίες εκκένωσης θα έχουν καθοριστική σημασία.
Διάρθρωση Προγράμματος
Το πρόγραμμα «Ελλάδα – Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας 2014-2020» έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει τις κύριες προκλήσεις που εντοπίζονται στη διασυνοριακή περιοχή όπου η συνεργασία είναι είτε αναγκαία είτε αναμένεται να παράγει σημαντική προστιθέμενη αξία. Η ενίσχυση της εδαφικής συνοχής μέσω της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου και της αύξησης των ευκαιριών απασχόλησης με σεβασμό στο περιβάλλον και με τη χρήση των φυσικών πόρων για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος αποτελεί βασικό κίνητρο.
Όσον αφορά τους στόχους του προγράμματος έχουν επιλεχθεί επτά τομείς προτεραιότητας που παρουσιάζουν σημαντικές δυνατότητες στη διασυνοριακή περιοχή οι οποίοι είναι οι εξής:
- Δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης για πτυχιούχους.
- Στήριξη υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικών υπηρεσιών σε παιδιά και ηλικιωμένους.
- Προώθηση του τουρισμού.
- Αναβάθμιση των δημόσιων υποδομών.
- Διαχείριση αποβλήτων.
- Προστασία των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας.
- Πρόληψη και διαχείριση του κινδύνου φυσικών καταστροφών
Author
